Wczesna interwencja - rehabilitacja niemowląt i dzieci do lat 3

· jako profilaktyka u dzieci przedwcześnie urodzonych
· terapia w zaburzeniach napięcia mięśniowego (zaburzenia neurorozwojowe wieku niemowlęcego, opóźnienie ruchowe)
· asymetria ułożeniowa
· mózgowe porażenie dziecięce
· kręcz szyi ( asymetryczne ustawienie głowy)
· uszkodzenie splotu ramiennego
· wady genetyczne (zespół Downa)
· wady wrodzone układu nerwowego

Jeżeli jest coś, co niepokoi Cię w rozwoju Twojego dziecka, zapraszam

W ramach pierwszego spotkania nasz terapeuta oceni czy dziecko rozwija się prawidłowo, czy ma odpowiednie napięcie mięśniowe oraz czy osiąga poszczególne umiejętności adekwatnie do wieku. Kolejno przeprowadzona zostanie odpowiednia terapia i zaproponowany dalszy sposób i częstotliwość rehabilitacji.
Przekaże także w jaki sposób wykonywać podstawowe czynności pielęgnacyjne jak noszenie, przewijanie, karmienie itp., aby wspomagały rozwój dziecka, a nie wzmagały istniejących dolegliwości oraz chętnie odpowie na niepokojące pytania.
Terapię można rozpocząć już w 1 miesiącu życia. W tym okresie wiązania neuronów sprzyjają przetwarzaniu nowych impulsów, pomagając tworzyć prawidłowe relacje w mózgu i wyzwalanie dobrych wzorców ruchowych. Im szybciej rozpocznie się rehabilitację tym większe są szanse na wyeliminowanie nieprawidłowości. Nie zwlekaj więc z rozpoczęciem terapii.

Prawidłowa pielęgnacja niemowlęcia



Bardzo istotne jest, aby rodzice prawidłowo nosili dziecko podczas karmienia, usypiania, przewijania oraz pozwolili na nieskrępowany ruch na kocyku pozwalający dziecku rozwijać mięśnie, napięcie centralne, układ kostny przygotowując je do przyjmowania coraz wyższych pozycji. Należy zwrócić uwagę, czy dziecko chętnie leży zarówno na brzuszku i na pleckach, czy leży symetrycznie, czy "krzywo". Jeżeli niesymetryczne ułożenie utrzymuje się u dziecka, może to grozić w przyszłości skoliozą, brakiem koordynacji, a nawet zaburzeniami w nauce. Brak odpowiedniego napięcia mięśniowego może utrudniać przyjmowanie pozycji siedzącej, czworaczej, bądź wpływać na ich nieprawidłowości.
Wiele rodziców prowadzi "wyścig" wśród rodziny i przyjaciół, czyje dziecko wcześniej siedzi, czworakuje, chodzi...Nie przyśpieszajmy naturalnego rozwoju dziecka! Powinien on nastąpić, gdy układ mięśniowy będzie do tego gotowy, czyli gdy samo będzie chciało przyjąć wyższą pozycję. Wyobraźmy sobie jak wiele osób w wieku dorosłym "siedzi zwieszonych, zgarbionych" z powodu zbyt słabych mięśni kręgosłupa, a potem wyobraźmy sobie 5 mies. niemowlę z słabiutkimi mięśniami prostującycmi plecy, które rodzice sadzają podtrzymywane poduszkami na kanapie. Prostowniki grzbietu w tej pozycji ulegają rozciąganiu, co utrudni im pracę do skurczu w późniejszym okresie i wykształcenie prawidłowych krzywizn kręgosłupa. Ponadto w nieprawidłowej pozycji są także ramiona, które będą mieć tendencje do garbienia się, a bioderka ustawiają się w nieprawidłowej rotacji i nadmiernym zgięciu, co może predysponować powstanie asymetrii miednicy, przykurczy i wad postawy. Tak więc, czy warto się spieszyć?? Dlatego nie powinno się nosić dziecka pionowo na rękach w pierwszym półroczu, gdy jego naturalną pozycją jest pozycja leżąca, przeciąża to kręgosłup, nie ćwiczy mięśni brzucha. Podobnie nie należy sadzać dziecka, gdy samo nie siedzi, nie podsuwać chodzików itp.
W prawidłowym rozwoju ruchowym nie powinno zabraknąć żadnego etapu. Dla przykładu wg. badań połowa dzieci ze skoliozą kręgosłupa nie raczkowała! Więc, nie chwalmy się, że nasze dziecko nie raczkowało. Korzystniejsze dla malucha jest gdy rozpocznie prawidłowy chód w drugim roku życia z odpowiednio wykształconym gorsetem mięśniowym, niż w 9 miesiącu, pomijając etap czworakowania.

Zaburzenia napięcia mięśniowego



Obniżone napięcie mięśniowe

Jest to pojęcie bardzo ogólne, zaburzenia te mają różny charakter, ale najczęściej mamy do czynienia z obniżonym napięciem mięśniowym tułowia tzw.centrum. Często diagnoza lekarska mówi o wzmożonym napięciu mięśniowym, co w rzeczywistości wskazuje na zbyt niskie napięcie , które niemowlę kompensuje jego zwiększeniem w kończynach górnych i dolnych, co jest najbardziej widoczne. Obniżone napięcie występuje niemalże u wszystkich niemowląt z problemami, opóźnieniem ruchowym. Zaburza ono rozwój utrudniając wiele podstawowych czynności t.j: unoszenie głowy, dzwiganie nóżek, podpór na przedramionach, wyciąganie rąk do zabawek, obroty, co z kolei pociąga za sobą dysfunkcje powiązanych ze sobą łańcuchów mięśniowych. Już pierwsze miesiące życia dziecka mogą wpłynąć na nieprawidłowości w układzie ruchu i rozwoju kręgosłupa. Wiele dzieci rodzi się z obniżonym napięciem mięśniowym, z napięciem asymetrycznym, które mogą mięć wiele przyczyn, jednak nie jest to choroba!! Często wystarczy porada fizjoterapeuty dotycząca prawidłowej opieki, pielęgnacji dziecka, krótka rehabilitacja, zalecenie odpowiednich ćwiczeń.



Niepokojące zachowania



Oto kilka najczęstszych zachowań, które mogą wskazywać na obniżone napięcie mięśniowe i nieprawidłowości neurorozwojowe w pierwszych miesiącach:

o niechęć do leżenia na brzuchu, "rozlany" brzuszek (zwłaszcza pod koniec I kwartału)
o prężenie całego ciała i odginanie do tyłu głowy przy jednoczesnym prostowaniu nóg i napinaniu kończyn górnych w silnym zgięciu lub wyproście
o mocno zaciśnięte piąstki
o słabe podążanie głowy za tułowiem w próbie podciągania do siadu
o trudności w podpieraniu się na przedramionach w pozycji na brzuchu po 3 miesiącu
o leżenie i obracanie się tylko przez 1 stronę
o utrzymujące się asymetryczne ułożenie
o większa swoboda ruchów jednej rączki czy jednej nóżki w stosunku do strony przeciwnej
o posadzone chętnie siedzą, ale z szeroko rozstawionymi nogami i zwieszonym tułowiem
o często dodatkowa stabilizacja z zaciśniętymi palcami stóp, zahaczając je o dywan, kocyk
o siad W (siad z pupą pomiędzy stopami)
o często poruszają się w sposób asymetryczny. Np. przesiadają się na pośladkach ze zgiętą zawsze tą samą nogą, czworakowanie z ciągnięciem jednej nogi za sobą
o niechętne czworakowanie
o częsty uporczywy płacz, krzyk
o nadmierne reakcje lękowe podczas pielęgnacji dziecka, kąpieli, podczas zmiany pozycji
o nadmierna spokojność : słabe wodzenie wzrokiem, słabe reakcje na bodźce słuchowe, mała ruchliwość dziecka.

Cechy świadczące o obniżonym napięciu w późniejszym okresie (0d 2 lat)
(Predysponujące do powstawania wad postawy):



o znaczne uwypuklenie brzucha=słaby kręgosłup lędźwiowy
o przeprosty w stawach kolanowych i łokciowych
o koślawość stóp, kolan,
o płaskostopie
o niesymetryczne ustawienie ciała np. przechylone bardziej w prawo podczas siedzenia, stania/chodu
o siedzenie ze zwieszonym tułowiem
o chowanie głowy w barkach